DEHB (Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu)
Çocukluğun erken dönemlerinde başlayan, belirtileri dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik ve dürtüsellik olan nörogelişimsel bir bozukluktur. Bu belirtiler, günlük yaşam aktivitelerini, okul performansını, sosyal ilişkileri ve işlevselliği etkiler.
Dikkatsizlik; odaklanamama, dikkat süresinin kısa olması, dikkati sürdürememe, dışardan gelen uyarılarla dikkatin çabuk dağılmasıdır. Bu bireylerde sıklıkla gerekli olmayan işlere (örn. bilgisayar oyunlarına) aşırı odaklanma görülebilir. Bu dikkati iyi anlamına gelmemektedir. Bunun dışında unutkan ve dağınık olma, işlerini organize etmede zorluk gibi belirtiler de görülebilmektedir.
Hiperaktivite; yerinde duramama, motor takılmış gibi kıpır kıpır olma ile karakterizedir. Çok konuşma da bu çocuklarda eşlik edebilen belirtiler arasındadır.
Dürtüsellik; tehlikeye açık olmak, düşünmeden eyleme geçmektedir. Aynı zamanda bu çocuklarda bulunan acelecilik, sabırsızlık, sıra bekleyememe, söz kesme gibi davranışlar da dürtüsellikle ilişkilidir.
Dikkat Eksikliği Hiperakvite Bozukluğu Tanı ve Tedavisi
DEHB tanısı, bir çocuk ve ergen psikiyatristi tarafından yapılan kapsamlı bir değerlendirme sonucunda konulur. Değerlendirme sırasında aile ve çocukla görüşülür. Çocuğun gelişimsel öyküsü sorgulanır. Aile içerisinde, arkadaşları ile birlikteyken ve okulda derslerle olan ilişkisi irdelenir. Çoğu zaman öğretmenlerden de bilgi alınır. Çocuk psikiyatri hekimi gerek görürse tıbbi tetkikler isteyebilir veya çeşitli dikkat değerlendirme testleri uygulayabilir. Ancak tanı diğer tüm psikiyatrik tanılarda olduğu gibi klinik olarak konulur. Testlerin yanıltma payı da olabileceğinden tek başına dikkat değerlendirme testlerine bakılarak tanı konulamaz.
Tanısı klinik olarak konulan biyolojik kökenli olan bu bozuklukta temel tedavi ise ilaç tedavisidir. İlaç tedavisine ek olarak ebeveyn eğitimleri, bilişsel davranışçı terapi, davranışı müdahaleler ve okul müdahaleleri de gerçekleştirilmektedir. Tedaviye ne kadar erken dönemde başlanırsa o kadar yüz güldürücü sonuçlar alındığından dolayı, erken tanı ve farkındalık çocuğun yaşamına çok önemli katkılar sağlayacaktır.
